اداره کل دامپزشکی استان زنجان

به گزارش روابط عمومی اداره کل دامپزشکی استان زنجان، محمدباقر حاج کاظمی مدیرکل دامپزشکی استان زنجان با اشاره به اهمیت قش مهم و تاثیرگذار خدمات دامپزشکی در عرصه تامین سلامت و امنیت غذایی و بهداشت عمومی جامعه اظهار داشت: کنترل بیماری های دامی و صیانت از سرمایه های دامی از سیاست های دامپزشکی است که سازمان دامپزشکی در چارچوب سیاستگذاری و برنامه ریزی های منسجم و تلاش پرسنل سخت‌کوش خود گام های مهمی در راستای کنترل و ریشه کنی بیماری های دامی بر داشته است.

این مقام مسئول تصریح کرد: مقاومت‌ ضد میکروبی یکی از مهم‌ترین چالش‌های سازمان‌های متولی سلامت در سطح جهان است.

مدیرکل دامپزشکی استان زنجان خاطرنشان کرد: با توجه به حجم گسترده تجویز و مصرف داروهای ضدمیکروبی در صنعت پرورش دام‌،‌ طیور، آبزیان و زنبور عسل، چه به عنوان پیشگیری و چه به عنوان درمان بیماری‌ها، وظیفه حرفه‌ای و اخلاقی دامپزشکان را در تجویز منطقی این گونه داروها، رعایت مدت زمان منع مصرف فراورده‌های دامی پس از تجویز ضد میکروب‌ها و پایش باقیمانده‌های دارویی در مواد غذایی با منشأ دامی در راستای کاهش مقاومت ضد میکروبی دو چندان می‌کند.

حاج کاظمی با تاکید بر آثار مخرب این پدیده بر سلامت انسان، بیان داشت: سهم بزرگی از مصرف آنتی بیوتیک‌های تولید شده و ضدعفونی کننده در پرورش حیوانات مولد غذای انسان‌ است که از این رو این موضوع بیشتر حائز اهمیت است.

وی درباره مصرف بی اندازه آنتی بیوتیک ها و مقاومت میکروبی خاطر نشان کرد: مصرف مناسب و متناسب آنتی بیوتیک ها نه تنها به پزشکی بلکه به دامپزشکی و کشاورزی ارتباط دارد و باید این سه سازمان برای حفظ سلامت جامعه باید همپای یکدیگر گام بردارند تا  آثار خسارت بار بهداشتی و اقتصادی مقومت میکروبی در جامعه نیز دیده نشود.

حاج کاظمی اظهار داشت: آنتی بیوتیک به منظور کنترل بیماری ها در انسان ،حیوان  و گیاه به مصرف می رسند، اما با توجه به اینکه  انسان مصرف کننده نهایی فراورده های دامی و گیاهی است، این موضوع  می تواند اثرات نامطلوب و جبران ناپذیری در ایجاد مقاومت میکروبی داشته باشد.

وی مشکل ایجاد مقاومت های آنتی بیوتیکی را فقط مختص به ایران ندانست و اظهار داشت: مقاومت آنتی بیوتیکی یک مسئله جهانی است و تمامی کشورها باید طبق دستورالعمل های بین المللی در این حوزه فعالیت کنند.

به گفته مدیرکل دامپزشکی استان زنجان، با توجه به مصرف بالای فرآورده های آنتی بیوتیکی به طور کلی مقاومت آنتی بیوتیکی  در دامپزشکی بسیار مهم بوده و نتیجه آن در پزشکی و بهداشت جامعه انسانی دیده می شود و بنابراین تکالیف دامپزشکی در این حوزه بسیار زیاد است.

حاج کاظمی گفت در گزارشی که با همکاری سازمان بهداشت جهانی و بانک جهانی تهیه شده، تأثیرات مخرب مقاومت میکروبی بر سلامت انسان، دام و اقتصاد جهانی را برجسته کرده است و مقاومت میکروبی به‌عنوان یک بحران پنهان در حال افزایش  می داند. گزارشی جدید نشان می‌دهد که در سال ۲۰۲۲، حدود ۱.۱۵ میلیون نفر به دلیل عفونت‌های مقاوم به دارو جان خود را از دست داده‌اند و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۵۰، این رقم به ۳۹ میلیون نفر برسد. 

وی افزود: بدون اقدامات سریع و هماهنگ، تولید جهانی مواد غذایی با منبع حیوانی کاهش چشم‌گیری خواهد داشت و در بدترین سناریو، مقاومت میکروبی در دام‌ها می‌تواند عرضه غذایی بیش از ۲ میلیارد نفر را به خطر بیندازد. این مشکل به‌ویژه در مناطق وابسته به کشاورزی و دامپروری به‌شدت احساس خواهد شد. 

 مدیرکل دامپزشکی زنجان در ادامه گفت: استفاده نادرست از داروهای ضد میکروبی در کشاورزی و دامپروری  به همراه استفاده  نادرست در درمان انسانی، موجب گسترش باکتری‌های مقاوم شده است که از طریق غذا، تماس نزدیک و محیط زیست به دام‌ها، بیمارستان‌ها و خانه‌ها راه می‌یابند و بحرانی جهانی را ایجاد می‌کنند. در برخی کشورهای  با درآمد کم و متوسط، کشاورزان به استفاده از آنتی‌بیوتیک‌های بی‌کیفیت وابسته‌اند که خطرات ناشی از مصرف نادرست را تشدید می‌کند.

 حاج کاظمی افزود بر اساس گزارشات اخیر بین المللی ، کشورهای با درآمد کم و متوسط که به شدت به کشاورزی وابسته‌اند، بیشترین آسیب را از این بحران خواهند دید. هزینه درمان عفونت‌های مقاوم به دارو افزایش خواهد یافت و مناطق زیادی با ناامنی غذایی و فقر مواجه خواهند شد. اگر باکتری‌های مقاوم به انسان‌ها منتقل شوند، ضرر اقتصادی جهانی تا سال ۲۰۵۰ ممکن است به ۵.۲ تریلیون دلار برسد.

حاج کاظمی تاکید کرد راه‌حل‌های مقابله با مقاومت میکروبی در دام‌ها وجود دارد، اما نیازمند اراده سیاسی و سرمایه‌گذاری  مناسب است. اقدامات پیشگیرانه مانند امنیت زیستی، واکسیناسیون، بهبود مدیریت دامداری و استفاده از فناوری‌های نوین از جمله هوش مصنوعی، نقش مهمی در کاهش استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها و افزایش تولید خواهند داشت. برای موفقیت، باید برنامه‌های ملی مقابله با مقاومت آنتی بیوتیکی که در  کشور باید به درستی تدوین ، اجرا و تأمین مالی شوند.

مدیر کل دامپزشکی نظارت مستمر بر تولید انواع دام و فرآورده های خام دامی را از وظایف ذاتی و اصلی دامپزشکی برشمرد و افزود: در راستای پایش باقیمانده های آنتی بیوتیک در ماهی قزل آلا، مرغ و شیر در استان زنجان در سال جاری طی نمونه برداری از مزارع پرورش ماهی، مرغ گوشتی، گاوداری های صنعتی، مراکز جمع آوری شیر با همکاری سازمان دامپزشکی کشور و مرکز ملی تشخیص، آزمایشگاه های مرجع و مطالعات کاربردی با انجام آزمایشهای مربوطه بر اساس نتایج مکتسبه مشخص شد که خوشبختانه در هیچ یک از فرآورده های خام دامی آزمایش شده مشکل خاصی وجود نداشته است.