سازمان دامپزشکی کشور

به گزارش ایرنا، صنعت طیور یکی از ارکان اصلی امنیت غذایی کشور است و وجود امنیت غذایی در هر کشوری به عنوان یکی از شاخص های مهم توسعه یافتگی آن کشور محسوب می شود.

«گوشت مرغ، تخم‌مرغ یا بوقلمون» که در بازار دیده می شود تنها بخش پایانی یک زنجیره پیچیده و تخصصی است و در پشت‌ صحنه آن، مرغداریها، مرغ های مادر و اجداد، پولت‌ها و کارخانه‌های جوجه‌کشی فعالیت می‌کنند تا نسل بعدی طیور تولید شود.

در این میان مدیریت صحیح و درست این چرخه نقش اساسی ایفا می کند و اگر به صورت کارشناسی و برنامه ریزی شده انجام نشود این چرخه و زنجیره به مخاطره می افتد و بلافاصله تاثیر آن در بازار و سبد خانوارها مشاهده می شود.

سازمان دامپزشکی به عنوان یک دستگاه ناظر حاکمیتی با نظارت علمی و میدانی بر این زنجیره، سلامت و امنیت غذایی جامعه را تضمین کرده و با ثبت میلیون‌ها مورد جوجه‌ریزی، واکسیناسیون و پایش سلامت گله ها در نهایت گوشت سالم مورد نیاز شهروندان را تامین و عرضه می کند.

خبرنگار ایرنا برای بررسی ابعاد این فعالیت‌ها با علی اشرفی، مدیر کل دامپزشکی استان زنجان گفت و گو کرده است.

ایرنا: درباره آمار جوجه‌ریزی استان در نیمه نخست سال توضیح دهید

از مجموع جوجه ریزی صورت گرفته، ۱۶ میلیون و ۴۰۵ هزار و ۵۵۶ قطعه مرغ گوشتی، ۳۸۹ هزار و ۴۰۵ قطعه مادر گوشتی، ۱۷۸ هزار مرغ تخم‌گذار، ۶۸ هزار مادر تخم‌گذار، ۲۷۴ هزار و ۷۹۰ بوقلمون گوشتی، ۱۱۴ هزار و ۹۴۱ پولت تخم‌گذار و ۲۳ هزار و ۸۲۱ قطعه اجداد گوشتی بوده‌اند.

واحدهایی مانند گله‌های مادر و اجداد گوشتی، اگرچه مستقیما وارد بازار مصرف نمی‌شوند، اما پایه‌گذار نسل بعدی مرغ‌های گوشتی و تخم‌گذار هستند و سلامت این گله‌ها به معنی سلامت زنجیره تولید است.

هر اختلال در این سطح، می‌تواند کل صنعت را دچار بحران کند به همین دلیل، دامپزشکی استان با حساسیت ویژه، این واحدها را تحت پایش مستمر قرار می‌دهد.

ایرنا: وضعیت مزرعه‌های فعال در استان چگونه است؟

در حال حاضر، استان زنجان دارای ۱۳۶ واحد فعال پرورش مرغ گوشتی، ۲۲ واحد پرورش بوقلمون گوشتی، ۱۰ واحد پرورش مادر گوشتی، چهار واحد مادر بوقلمون، یک واحد مادر تخم‌گذار، ۱۷ واحد مرغ تخم‌گذار فعال و یک واحد اجداد گوشتی است.

این واحدها در مجموع شامل ۲۲ گله مادر گوشتی هستند که به صورت مجزا پایش و واکسینه می‌شوند.

این تفکیک بین «واحد» و «گله» در گزارش‌های اپیدمیولوژیک بسیار مهم است زیرا هر گله به‌عنوان یک موجودیت مستقل در مدیریت سلامت تلقی می‌شود.

ایرنا: در حوزه واکسیناسیون چه اقداماتی انجام شده است؟

در نیمه نخست سال جاری، ۱۲۶ میلیون و ۵۱۴ هزار و ۸۳۴ دُز واکسن در طیور صنعتی مصرف شده که از این مقدار، ۱۱۰ میلیون و ۵۵۳ هزار و ۶۶۰ دُز در واحدهای مرغ گوشتی، ۱۰ میلیون و ۴۰ هزار و ۶۵۰ دُز در گله‌های مادر و ۲۱ میلیون و ۴۰۲ هزار و ۹۸۸ دُز تزریقی در طیور صنعتی بوده است.

همچنین ۱۹ هزار و ۹۰۸ دُز واکسن نیوکاسل در طیور بومی تزریق شده است تا از شیوع بیماری در مناطق روستایی جلوگیری شود.

درباره آمار نمونه‌برداری و آزمایش‌های انجام‌شده در حوزه طیور نیز در نیمه نخست سال در مجموع ۱۳ هزار و ۱۱۹ مورد آزمایش در قالب طرح پایش دوره‌ای مرغ مادر انجام شد.

این نمونه‌ها شامل خون و سواب بوده‌ که از گله‌های مولد در سطح استان جمع‌آوری شده‌اند که هدف از این پایش، بررسی وضعیت ایمنی، تشخیص زودهنگام بیماری‌ها و ارزیابی اثربخشی واکسن‌ها است.

ایرنا: آیا مراقبت فعال نیز در کنار پایش دوره‌ای انجام شده است؟

بله، در قالب مراقبت فعال، دو هزار و ۹۸۲ نمونه از کارخانه‌های جوجه‌کشی استان شامل سواب‌کشی، بوات‌گذاری و تخم نطفه‌دار مرغ و بوقلمون جمع‌آوری و آزمایش شد که این نمونه‌ها به ما کمک می‌کند تا هرگونه آلودگی احتمالی در مراحل اولیه تولید شناسایی و کنترل شود چون کارخانه‌های جوجه‌کشی، نقطه آغاز زنجیره تولید طیور هستند.

هر تخم نطفه‌دار آلوده می‌تواند منجر به تولد جوجه‌ای بیمار و در نهایت گسترش بیماری در سطح واحدهای پرورشی شود، پایش دقیق این مراکز، نه‌تنها سلامت گله‌های آینده را تضمین می‌کند، بلکه از تحمیل خسارات اقتصادی و بهداشتی جلوگیری خواهد کرد.

در طرح مراقبت فعال طیور بومی و روستایی، ۴۰۰ نمونه از مناطق مختلف استان جمع‌آوری و آزمایش و همچنین دو هزار و ۴۸۴ نمونه نیز توسط بخش خصوصی در قالب پایش‌های مستقل ارسال شد که نشان‌دهنده مشارکت فعال مراکز غیر دولتی در ارتقای سلامت طیور است.

نتایج این آزمایش‌ها، مبنای صدور مجوز جوجه‌ریزی، محدودسازی واحدهای مشکوک، برنامه‌ریزی واکسیناسیون و حتی معدوم‌سازی در موارد بحرانی است چون بدون داده‌های آزمایشگاهی، هیچ تصمیمی قابل اتکا نخواهد بود.